Ειδική Εκπαίδευση
Πάντα, ακόμα και στον σχολικό χώρο, οι παιδαγωγικές έννοιες ήταν σύνθετες και κατά συνέπεια ασαφής. Στην παιδαγωγική επιστήμη τα πάντα τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς όπως μεθοδολογίες, έννοιες ,ορισμοί, μορφές διδακτικών παρεμβάσεων και πολλά άλλα . Το παραπάνω είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που οι παιδαγωγοί οφείλουν συνεχώς να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται είτε με επιμορφώσεις είτε από μόνοι τους και ακόμα ένας λόγος που και οι γονείς είναι ανάγκη να κάνουν το ίδιο.
Στην κοινωνία του 21 ου αιώνα η Ειδική Αγωγή αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο κοινωνικό, φιλοσοφικό, εννοιολογικό και διδακτικό σύστημα τεχνικών και προσεγγίσεων που στοχεύει στην υποστήριξη όλων των παιδιών και των εφήβων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τόσο εκπαιδευτικά όσο και ψυχολογικά. Απευθύνεται σε ένα σημαντικό αριθμό ατόμων (προ) σχολικής ηλικίας των οποίων η συμπεριφορά για ποικίλους λόγους διαφέρει από εκείνη του μέσου μαθητή σε μία ή και περισσότερες λειτουργίες με αποτέλεσμα να χρειάζεται εξατομικευμένη προσέγγιση ενσωματωμένη, όπου δύναται, στο συνηθισμένο σχολείο. Ωστόσο, η τόσο έντονη εισδοχή και εξέλιξη αυτού του κλάδου, στον ελλαδικό χώρο τα τελευταία χρόνια, ήρθε να κάνει πιο πολύπλοκα τα πράγματα για τους εκπαιδευτικούς αλλά και για τους γονείς, ακόμα και για τους μαθητές των τάξεων.
Ερωτήματα όπως:
- Ποια παιδιά εντάσσονται σε αυτά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;
- Τι πρέπει να παρατηρήσω στο δικό μου παιδί;
- Που να απευθυνθώ;
- Τι είναι ΔΕΠΥ;
- Γιατί υπάρχει και άλλη δασκάλα δίπλα σε ένα συμμαθητή μου;
- Πως να συμπεριφέρομαι στον συγκεκριμένο συμμαθητή μου;
- Πως να το εξηγήσω στο παιδί μου;
- Πως να το διαχειριστώ εγώ ο ίδιος;
Τα παραπάνω ερωτήματα είναι πολύ λίγα μπροστά στις τόσες απορίες που υπάρχουν σχετικά με την Ειδική Εκπαίδευση και Αγωγή. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σημαντικό να μην αφήνουμε τίποτα αναπάντητο, σε όποια θέση και να βρισκόμαστε. Γι’ αυτό το λόγο αποφάσισα να ξεκινήσω μία σειρά επιστημονικών άρθρων βασισμένα στον συγκεκριμένο κλάδο. Έτσι κάθε άρθρο θα αναλύει μία συγκεκριμένη ενότητα ώστε να καταφέρουμε στο τέλος να λύσουμε τις όποιες απορίες και να κάνουμε πιο ξεκάθαρο τον κλάδο της Ειδικής Εκπαίδευσης σε όλες του τις εκφάνσεις. Σκοπός μου είναι να απλοποιήσω τις έννοιες, σε κάθε άρθρο σε αυτή τη θεματολογία, για να είναι όλα πιο κατανοητά και να μην δημιουργηθεί πάλι σύγχυση στην απόδοση όρων και εννοιών. Στο συγκεκριμένο άρθρο, θα εισάγουμε τον ορισμό της Ειδικής Εκπαίδευσης αλλά και τις μορφές των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών.
Η Ειδική Εκπαίδευση , ξεκινώντας, συνιστά ένα νέο κλάδο των Ανθρωπιστικών Επιστημών, ο οποίος έχει ως αντικείμενο την συστηματική μελέτη και την αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην ολότητα των συμπεριφορικών και μαθησιακών εκφάνσεων. Αυτή η προσέγγιση εστιάζει αρχικά στην δημιουργία κλινικού προφίλ, δηλαδή το σύνολο των χαρακτηριστικών, θετικών και αρνητικών, που παρουσιάζει το παιδί ή ο έφηβος και έπειτα στις τεχνικές και πρακτικές που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν στο σχολικό περιβάλλον και γενικότερα να συμβάλλουν στην μέγιστη δυνατή βελτίωση τους, ώστε να έχουν την αναγκαία ποιότητα ζωής στο καθημερινό συγκείμενο.
| Χαρακτηριστικά της Ειδικής Εκπαίδευσης | Μορφές ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών |
| Η μοναδικότητα του κλινικού προφίλ σε κάθε περίπτωση | Νοητική υστέρηση |
| Ο εξατομικευμένος τρόπος της κάθε μορφής παρέμβασης | Αισθητηριακές και φυσικές ανεπάρκειες |
| Η ανάγκη τροποποίησης ή προσαρμογής της διδασκαλίας | Κινητικά προβλήματα |
| Η πολλαπλή και ευέλικτη χρήση της νέας τεχνολογίας | Χρόνια νοσήματα |
| Η λειτουργία ΕΝΟΣ σχολείου για ΟΛΟΥΣ | Διαταραχές λόγου (ομιλίας) |
| Διεπιστημονικός χαρακτήρας λόγω της έκδηλης ανομοιογένειας τους αντικειμένου της και της πολλαπλότητας των χαρακτηριστικών των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. | (ειδικές) δυσκολίες μάθησης-δυσλεξία |
| Συναισθηματικές διαταραχές και προβλήματα συμπεριφοράς | |
| Φάσμα αυτισμού | |
| Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητα και πολλαπλές διαταραχές |
Κλείνοντας, είναι αυτονόητο ότι ,όταν ένα θέμα τόσο λεπτό και σημαντικό το αναλύσουμε ξεκινώντας από τις «ρίζες» του, μπορούμε πιο εύκολα να το επιμερίσουμε στους διάφορους τομείς που το αποτελούν. Στο τέλος, φτάνοντας στην γνώση και κατά συνέπεια στην απλοποίηση των εννοιών, τα τεκταινόμενα γύρω μας γίνονται πιο αντιληπτά και κατανοητά. Θέματα ,όπως τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, δεν πρέπει να μην γίνονται αντιληπτά και ακόμα πιο σημαντικό δεν πρέπει να «προσπερνιούνται».
Σήμερα, έχει διαμορφωθεί μία ευρεία φιλοσοφία ανοιχτής κοινωνίας πολιτών και ενός φιλικού σχολείου χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, το οποίο είναι δημοκρατικό, ανθρώπινο, ελεύθερο και ψηφιακό.
Ας πορευόμαστε με γνώμονα το παραπάνω για τις γενιές που θα συνεχίσουν την ολότητα του κόσμου.
Στο επόμενο άρθρο, αυτής της θεματολογίας, θα μιλήσουμε για την νοητική υστέρηση.
Βιβλιογραφία: Στασινός, Δ. Π. (2016). Η Ειδική Εκπαίδευση 2020 Plus. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Marista in SchooLand 